Według Instytutu Rodale (USA) przejście na organiczne rolnictwo regeneracyjne może pochłonąć ponad 100% obecnej, rocznej emisji CO2 przez glebę, skutecznie odwracając skutki zmian klimatycznych. Jego wdrożenie ma również bezpośredni wpływ na gospodarstwa rolne, które odnotowują poprawę jakości gleby i wzrost plonów, a jednocześnie generują certyfikaty węglowe. Dzięki wprowadzeniu nowych standardów - Core Carbon Principles (zasady emisji dwutlenku węgla) - obrót nimi na dobrowolnym rynku kredytów węglowych właśnie zyskał jednolitą regulację.
Zdaniem ekspertki ds. dekarbonizacji i rolnika
O tym, jaki wpływ ma rolnictwo węglowe na gospodarkę i środowisko mówi Violeta Gevorkjan, ekspertka ds. dekarbonizacji i zrównoważonego rozwoju w HeavyFinance - platformie łączącej inwestorów z europejskimi gospodarstwami rolnymi potrzebującymi zewnętrznego finansowania na rozwój i przejście na rolnictwo regeneracyjne. Swoim doświadczeniem dzieli się również Bartłomiej Rydz - rolnik, który od kilku lat stosuje praktyki rolnictwa węglowego, przy okazji zarabiając na certyfikatach węglowych.
Kredyty węglowe stanowią sposób na zachęcenie rolników do przyjęcia zrównoważonych praktyk zarządzania gruntami, które zwiększają ilość węgla magazynowanego w glebie. Zalicza się do nich takie działania, jak uprawa bez orki, utrzymywanie pokrywy gleby przez uprawy okrywowe i ograniczanie stosowania nawozów. Mogą one mieć znaczący wpływ na walkę ze zmianami klimatycznymi.
Rolnictwo a zmiany klimatyczne
Rolnictwo jest jednym z sektorów, który jest najbardziej narażony na zmiany klimatyczne. Potęgowane przez efekt cieplarniany i susze, które istotnie wpływają na plony. Dzięki działaniom agrotechnicznym można walczyć nie tylko z efektem cieplarnianym, ale także wpływać na zdrowie gleby. Dzięki temu jest się ona bardziej odporna na anomalie pogodowe.
– Rolnictwo odgrywa istotną rolę w kwestii zmian klimatycznych, ponieważ może zarówno przyczyniać się do emisji gazów cieplarnianych i je łagodzić – mówi Violeta Gevorkjan, posiadająca wieloletnie doświadczenie w koordynacji międzynarodowych łańcuchów dostaw żywności. Rolnictwo i sposób użytkowania gruntów odpowiadają obecnie za 30 proc. globalnej emisji gazów cieplarnianych. Powstają one głównie w wyniku wylesiania, hodowli zwierząt i stosowania nawozów. Z drugiej strony rolnictwo może przyczyniać się do pochłaniania dwutlenku węgla w glebie i roślinach.
Gleba ma ogromny potencjał do przechowywania dużych ilości węgla dzięki stosowaniu takich praktyk jak: rolnictwo bezorkowe, uprawa roślin okrywowych czy też agroleśnictwo. Według Instytutu Rodale przejście na organiczne rolnictwo regeneracyjne może pochłonąć ponad 100 proc. obecnej rocznej emisji CO2 przez glebę, skutecznie odwracając skutki zmian klimatycznych.
Przechowywanie węgla w glebie
– Trwałe przechowywanie węgla w glebie ma podstawowe znaczenie w walce ze zmianami klimatu, a uważne monitorowanie stanu gleb służy do potwierdzenia wyników redukcji emisji. Każda tona usuniętego CO2 generuje jeden Certyfikat Węglowy, czyli instrument, który może zostać zakupiony przez firmy i organizacje w celu redukcji wytworzonego śladu węglowego. Warto zaznaczyć, że pomimo tego, że redukcja emisji powinna być głównym celem gospodarstw, to osiągnięcie celów związanych z neutralnością klimatyczną możliwe jest wyłącznie przez wykorzystanie wspomnianych certyfikatów węglowych – wyjaśnia Violeta Gevorkjan.
Dla rolników oznacza to nie tylko przyczynianie się do wprowadzania pozytywnych zmian klimatycznych i poprawę zdrowia swojej gleby, ale także zarabianie pieniędzy. Dla konsumentów jest to okazja do zmniejszenia swojego śladu węglowego i przyczynienia się do bardziej zrównoważonej przyszłości.
Firma przyjeżdża i pobiera próbki glebowe
– Ogólnie rzecz biorąc, zrównoważone praktyki rolnicze przynoszą korzyści wszystkim zainteresowanym i stanowią realne rozwiązanie dla wyzwań związanych ze zmianami klimatycznymi. W Europie temat certyfikatów węglowych jest już dobrze znany, ale do Polski dopiero wchodzi. Polega to w skrócie na tym, że jako rolnik sprzedaję swoją uratowaną emisję dwutlenku węgla dużym koncernom, które produkują ten gaz. Są to kwoty od 20 do 100 euro od hektara rocznie – mówi Bartłomiej Rydz, rolnik, który od kilku lat prowadzi uprawę bezorkową i współpracuje z HeavyFinance. Firma przyjeżdża, pobiera próbki glebowe i ocenia na podstawie ich wyników, ile węgla organicznego ta materia pochłonęła. Na tej podstawie oceniane jest, ile certyfikatów węglowych mogę uzyskać i po wyliczeniach, firma przelewa pieniądze na konto – dodaje Bartłomiej Rydz.
Rynek kredytów węglowych
– Skuteczny pomiar i weryfikacja kredytów węglowych wymaga regularnego pobierania próbek gleby, naukowego podejścia do zarządzania glebą i badania poziomu węgla. Dzięki temu mamy pewność, że wygenerowane kredyty są odpowiednio przyznane i spełniają standardy jakości. Ponadto, porady i wsparcie dla rolników mogą pomóc im w poprawie stanu gleby, która dzięki temu może być w stanie pochłaniać większą ilość węgla – podkreśla Violeta Gevorkjan.
W rezultacie programy offsetowe nie tylko generują kredyty, ale także wspierają zrównoważone praktyki rolnicze i zapewniają długoterminowe korzyści dla lokalnych społeczności, ponieważ gleba staje się zdrowsza i bardziej odporna na skutki zmian klimatycznych.
– W moim przypadku przejście na rolnictwo węglowe było pośrednio związane ze zmieniającymi się przepisami, ale głównie chodziło mi o to, że warzywa nie wytwarzają próchnicy. Tam gdzie cebula była najsłabsza, według analiz chemicznych gleby, brakowało właśnie próchnicy. Wiadomo, że uprawa bezorkowa poprawia pod tym względem sytuację - tłumaczy Bartłomiej Rydz.
Jak wyglądać będzie przyszłość rolnictwa węglowego?
W czasach, gdy świat zmaga się z pilną potrzebą przeciwdziałania zmianom klimatycznym, rolnictwo węglowe jawi się jako skuteczne rozwiązanie, pozwalające na redukcję dwutlenku węgla z atmosfery.
– Moim zdaniem wprowadzenie Core Carbon Principles wzbudza ogólne zaufanie do rynku kredytów węglowych i usprawnia jego zarządzanie, jak również umożliwia działania na rzecz ograniczenia globalnego ocieplenia do 1,5 stopni C. Aby osiągnąć zerową emisję netto i dążyć do usunięcia CO2 z atmosfery, musimy wdrożyć szereg mechanizmów, a rolnictwo odgrywa istotną rolę w tym procesie. Gwałtowny rozwój rynku dobrowolnych uprawnień do emisji dwutlenku węgla zapewnia korporacjom istotne narzędzie do kompensacji pozostałych emisji. Rozwój rolnictwa węglowego ma podstawowe znaczenie w dążeniu do usunięcia CO2 z atmosfery, zachowania bioróżnorodności i utrzymania ekosystemów oraz zapewnienia odporności i stabilności łańcucha dostaw żywności – podsumowuje ekspertka, Violeta Gevorkjan.
opr. Jan Józefowicz, źródło: HeavyFinance
