W czwartek 24.11.2022 odbyło się webinarium, którego tematem była dyskusja na temat zrównoważonej produkcji żywności w gospodarstwach. Jednym z ekspertów był Piotr Nowicki, kierownik Usług Żywnościowych SGS Polska. Jak zrozumieć certyfikację i jakie programy są najbardziej popularne?
SGS, czyli Société Générale de Surveillance to przedsiębiorstwo działające na arenie międzynarodowej, które zajmuje się:
- inspekcją,
- weryfikacją,
- testowaniem oraz certyfikacją.
SGS w ramach branży rolniczej zajmuje się monitoringiem jakości upraw, audytami kontrolnymi, zarządzaniem płodnością gleby, bada materiał siewny.
Duży potencjał rolnictwa zrównoważonego
Niewątpliwym jest fakt, że rolnictwo zrównoważone to spory potencjał, ale aby każdy mógł go w pełni wykorzystać, trzeba jeszcze wiele zrobić.
Luźna interpretacja przepisów. Unia Europejska nie utworzyła do tej pory jasnej definicji rolnictwa zrównoważonego. Co więcej, systemy oraz programy oceny są zróżnicowane i zregionalizowane. Również systemy produkcji roślinnej i produkcji zwierzęcej znacznie się od siebie różnią. Rozwiązaniem powyższych niedociągnięć jest certyfikacja, która współpracuje z działaniami podjętymi w ramach ekoschematów.
Dlatego też wspólnota europejska planuje wytypowanie 15 „flagowych” certyfikacji realizujących wymagania rolnictwa zrównoważonego.
Na czym polega certyfikacja?
Certyfikacja sama w sobie to potwierdzenie cech przedmiotu, czy produktu, osoby i organizacji. Uzyskuję się ją w wyniku zewnętrznego przeglądu, oceny lub audytu. Wielu odbiorców produktów rolnych wypracowało w pełni lub częściowo własne standardy. Pułap ten wynosi około 70% spełnienia założeń. Polscy producenci często nie wykonują tylko ostatniego założenia – certyfikacji.
Jednakże w Polsce najlepsze standardy spełniają certyfikaty:
- Farm Sustainability Assessment (FSA),
- GlobalG.A.P., Integrowana Produkcja Roślin (IPR),
- System Gwarantowanej Jakości Żywności (QAFP) Są to najczęściej międzynarodowe inicjatywy, które skupiają wokół siebie wiele firm z branży rolno-spożywczej.
Polskim i nowoczesnym systemem weryfikowania jakości upraw i działalności rolniczej jest Integrowana Produkcja Roślin (IPR).
Integrowana Produkcja Roślin od 2023 roku będzie jednym z mechanizmów wsparcia finansowego rolników w formie Ekoschematu w ramach Planu Strategicznego dla WPR 2023-2027.
Również polskim systemem jest QAFP - System Gwarantowanej Jakości Żywności, który został opracowany w 2009 roku z inicjatywy Unii Producentów i Pracodawców. W ramach QAFR funkcjonują tzw. zeszyty branżowe opisujące prawidłowe metodyki produkcji dla danej kategorii produktów.
Na czym polegają audyty?
Piotr Nowicki, podczas swojego wystąpienia omówił zasady certyfikacji i audytów w ramach rolnictwa zrównoważonego.
O tym więcej w filmie z naszego webinarium.
W jaki sposób uzyskać certyfikat?
Polscy rolnicy bardzo często nie są nawet świadomi, że rozumieją i realizują w swoim gospodarstwie założenia rolnictwa zrównoważonego, poprzez realizację dobrych praktyk rolniczych.
Jedynym problemem jest tak naprawdę zdecydowanie się na przystąpienie do programu, aby uzyskać certyfikat. Dlaczego tak się dzieje? Ponieważ w Polsce brakuje odpowiedniej edukacji w tym zakresie.
Najlepszym rozwiązaniem są szkolenia, których niestety brakuje. Wiele przedsiębiorstw zajmujących się przetwarzaniem żywności, ale także stowarzyszeń branżowych, wypracowało własne programy kontrolne realizujące założenia rolnictwa zrównoważonego. Duże zasługi mają także firmy zajmujące się odbiorem płodów rolnych.
Dobrym przykładem jest platforma edukacyjna stworzona przez Stowarzyszenie ASAP, na której można zdobyć podstawową, ale także praktyczną wiedzę, którą dzielą się osoby działające w obszarze rolnictwa zrównoważonego.
Oprac. na podst. Natalia Marciniak-Musiał
