Którą odmianę dyni wybrać?
Michał Kwiecień wraz z żoną Anną uprawiają w gospodarstwie wiele odmian dyni, należących do różnych grup. Na polach o bardzo dobrej klasie (II) znajdują się te z hodowli firmy:
- Enza Zaden - m.in. Kaori Kuri, Bellatrix, Hannah,
- HM.Clause - Potimarron, Spitfire, Gomez
- i Sakata - Mieluna, Ariel.
Podczas spotkania zaprezentowano m.in. odmiany dyni włoskiej hodowli firmy Levantia. Carnival Mix stanowi zestaw dyń o zróżnicowanym kształcie i wielkości. Charakteryzuje się długimi pędami, na których owocuje nawet w promieniu do 10 m od miejsca sadzenia rozsady.
Z segmentu dyń typu halloween dobrą propozycją na rynek warzyw świeżych jest Candy.
- ebrowane owoce osiągają masę 2–4,5 kg.
- Mają ładną i trwałą szypułkę oraz ciemnopomarańczową, lekko pomarszczoną skórkę.
- Jej okres wegetacji wynosi 90–100 dni. Z poletka wielkości 25 m2 zebrano 43 owoce, co w przeliczeniu na 1 ha daje ok. 17 tys. szt. owoców i tym samym ok. 34 t surowca.
Uzupełnieniem asortymentu może być Moscata di Provenza w mniejszej wersji, czyli odmiana pod nazwą Mini Moscata.
- W porównaniu ze standardową rodzi spłaszczone i lekko żebrowane owoce o masie 1–3 kg.
- Należy do grupy średnio późnych (ok. 120 dni).
- Przy pełnej dojrzałości zbiorczej jej miąższ jest intensywnie pomarańczowy i zwarty.
- Wymaga bardzo dobrego stanowiska.
- Wolno też zadarnia międzyrzędzia.
- W przeliczeniu na hektar można uzyskać ok. 25 t owoców.
– Wśród dyń piżmowych dobrą propozycją jest Frisco, której owoce osiągają 1,8–2,8 kg – mówił Jakub Wrona (Luty Jacek). – Mają zwarty miąższ, a ich skórka jest lekko żebrowana, łatwa do obierania. Odmiana znajduje zastosowanie na rynek warzyw świeżych i do przetwórstwa. Wyróżnia się dużą tolerancją na mączniaka prawdziwego.
Dla szukających czegoś oryginalnego dobrym pomysłem będzie uwysoko wydajna dynia makaronowa Stripetti. Jest rekordzistką plonu, ponieważ na roślinę przypadało ponad 6 owoców osiągających średnio 1,5 kg, a w przeliczeniu na hektar uzyskano ponad 40 t. Jest przeznaczona do sprzedaży na rynek warzyw świeżych.
Popularne dynie typu hokkaido reprezentuje m.in. odmiana Reddy. Z poletka 25 m2 zebrano ok. 50 owoców. Są ładnie wybarwione na kolor pomarańczowoczerwony i ważą średnio 1,5–2 kg.
Niedoceniane jeszcze na rynku polskim dynie szare są sprzedawane na rynku włoskim jako produkty typu premium, czego przykładem jest Vanity. Ma ładną, czystą skórkę oraz wyśmienity smak i bardzo wysoki briks. Owoce są odporne na pękanie.
Uprawa i nawożenie - ile wyniósł końcowy plon?
W tym roku gospodarze uprawiają dynię z rozsady dostarczonej przez firmę Vivai Bacchetto.
- Była to rozsada w tacach styropianowych o 104 komórkach i gotowa do sadzenia w 3. tyg. maja, lecz z uwagi na suszę i brak możliwości nawadniania zdecydowano posadzić ją później – ręcznie 1 czerwca.
- Rozsada była dokarmiana dolistnie 0,3-proc. roztworem nawozu Kristalon Żółty, aby zbudować silny system korzeniowy.
- Wszystkie odmiany przedstawione na poletkach zostały wysadzone w tej samej rozstawie – 140 × 100 cm na usypanych wałach, na których została założona czarna folia biodegradowalna.
- Jednakowe było nie tylko zagęszczenie wszystkich prezentowanych odmian, ale również ich nawożenie.
- Jak mówił Hubert Tabor (Yara) na tydzień przed sadzeniem rozsady zastosowano posypowo nawóz bezchlorkowy YaraMila Complex (300 kg/ha) i 150 kg saletry wapniowej YaraLiva Nitrabor. Wapń jest ważny nie tylko w częściach wegetatywnych, ale również pełni istotne funkcje w owocach. Przede wszystkim chroni je przed pękaniem oraz uszkodzeniem przez agrofagi, ponieważ stanowi ważny element ścian komórkowych.
- Plon dyń typów hokkaido wynosi 16–20 t/ha, a piżmowych nawet do 100 t.
Ochrona biologiczna - jakie preparaty można stosować w ochronie dyni?
Preparat bakteryjny RhizoVital C5 (Bacillus atrophaeus szczep ABi05) stosowany do podlewania roślin już na etapie rozsady, zapewnia stymulację roślin i kolonizowanie systemu korzeniowego przez pożyteczne bakterie. Mikroorganizmy te będą się namnażały wraz z wydłużaniem i nowymi rozgałęzieniami korzeni. W skład mikrobiologicznego preparatu Rizocore wchodzą grzyby mikoryzowe, Bacillus megaterium oraz Trichoderma harzianum. Dwa ostatnie mikroorganizmy glebowe przyczyniają się do poprawy kondycji roślin poprzez konkurencję z patogenami (np. Pythium, Fusarium, Phytophthora i Verticillium). Oba środki nadają się do zaprawiania korzeni oraz do zraszania i podlewania powierzchni gleby.
Do zwalczania szkodników na nadziemnych częściach roślin zarejestrowany jest biologiczny Naturalis. Zalecany jest m.in. na mszyce, mączliki, wciornastki i przędziorki. Działa kontaktowo, wymaga dokładnego naniesienia na powierzchnię roślin, także po spodniej stronie blaszek liściowych.
– Jest też polecany do ochrony przed drutowcami, na których grzyb pasożytuje – mówił dr Michał Pniak (Biocont). – Aby zarodniki grzyba szybciej dotarły do szkodnika, trzeba opryskać glebę roztworem preparatu z dużą ilością wody.
Do zwalczania drobnych szkodników polecany jest też preparat Prev-AM, zarejestrowany do upraw melona, cukinii i ogórków. Można go traktować również jako fungicyd, ponieważ rozpuszcza zarówno chitynę owadów, jak i grzybów chorobotwórczych. Preparaty pomocnicze wspierające naturalną odporność roślin to Memcomba i Altela.
Na co wpływa ściółkowanie w uprawie dyni?
Folie biodegradowalne czarne i białe mają grubość 5–15 mikrometrów i szerokość 0,8–2,2 m.
– Na poletku w gospodarstwie pierwsze objawy procesów rozkładu folii były obserwowane już po ok. 4 miesiącach, natomiast pełny rozkład będzie możliwy nawet jeszcze w latach następczych, gdy ich część zostanie wyciągnięta na powierzchnię wraz z uprawą gleby – mówił Robert Danek (Samco System). Folie te składają się w ok. 90% ze skrobi kukurydzianej lub ziemniaczanej wraz z dodatkami nieorganicznymi (zwiększającymi wytrzymałość mechaniczną i rozciągliwość), ponieważ 100-proc. udział komponentów organicznych spowodowałby ich dużą nietrwałość. Ściółkowanie przyczynia się do intensywniejszego rozwoju systemu korzeniowego od maja do czerwca, kiedy są jeszcze duże spadki temperatur, ponieważ utrzymuje ciepło. Kiedy temperatura otoczenia wynosi ponad 20°C, pod folią gleba może nagrzewać się nawet do 40°C. Sprzyja to efektywniejszemu pobieraniu składników pokarmowych, zwłaszcza fosforu.
W wyniku osłaniania gleby czarną folią biodegradowalną plon dyni typu hokkaido w gospodarstwie Michała Kwietnia wzrósł o ok. 10 t/ha. Zwiększenie potencjału produkcyjnego kosztem rozłożenia 3–3,5 rolki folii (ok. 2500 zł/ha uprawy) jest tego warte.
Myjka z wodnym rozładunkiem
Gospodarze spotkania specjalizujący się w uprawie dyni mają odpowiednie zaplecze maszynowe w postaci maszyny służącej do mycia i czyszczenia owoców. Mowa o szczotkarce płaskiej typu SPM, wyposażonej w 15 szczotek o szerokości 120 cm firmy Michalak.
- Dynia zwożona jest w skrzyniach do kosza do wodnego rozładunku, w którym mieści się średnio 1,5–2 skrzyń.
- Zachowanie buforu czasowego pozwala na ciągłość procesu mycia i szczotkowania.
- Pojemność kosza wynosi 5000 l, a częstość wymiany wody (z obiegu zamkniętego) zależy od zabrudzenia owoców przywożonych z pola. Jeśli pochodzą one z upraw ściółkowanych i są czyste zewnętrznie, to woda wystarcza średnio na kilka dni.
- Proces mycia rozpoczyna się wraz z wymuszeniem kierowania dyni do wyjścia (taśm odbierających) za pomocą pomp.
- Na taśmie modułowej znajduje się natrysk wody, gdzie namoczona dynia z kosza rozładunkowego jest jeszcze opłukiwana pod ciśnieniem.
- Z taśmy dynie są następnie kierowane na myjkę szczotkową, gdzie dynia jest myta czystą wodą z sieci.
- Czysty produkt jest transportowany automatycznie na stół obrotowy.
- W gospodarstwie osiągnięto wydajność tej maszyny, równą 2–3 t przy wykorzystaniu 3–4 osób.
dr. Piotr Bucki
