Ponad 1800 hektarów pastwisk mniej
Rosnące temperatury, spadające tempo odrostu i brak zarządzania pastwiskami spowodowały, że w latach 2008–2021 w samej Górnej Bawarii zniknęło 1855 hektarów alpejskich pastwisk. W suche lato 2022 r. niewypasane tereny wielu alpejskich pastwisk brązowiały już pod koniec lipca. Na dłuższą metę takie obszary są odłogiem i są tracone dla rolnictwa alpejskiego.
Eksperymenty pokazują, że by zachować alpejskie pastwiska, czas wypasu musi być dostosowany do początku wegetacji, a liczba zwierząt do zwiększonej czy zmniejszonej podaży pożywienia. Negatywne zmiany na alpejskich pastwiskach i w Alpach to skutki zmian klimatu – jeśli globalny wzrost temperatury w porównaniu z okresem odniesienia 1960–1991 wynosi około 0,8 stopnia Celsjusza, obecnie średnia temperatura w regionie alpejskim wzrosła już o 1,6 stopnia.
Gdy temperatura w ciągu dnia jest wysoka, skały gromadzą energię słoneczną, aby następnie uwolnić ją w nocy. Jednocześnie zimy stały się o dwa do trzech tygodni krótsze, a lodowce topnieją. Śnieg topnieje więc wcześniej, a pastwiska i Alpy zielenią się trzy do czterech tygodni wcześniej. Ze względu na wzrost temperatury i wcześniejszą wegetację, przy tej samej ilości opadów rośnie znacznie więcej biomasy. Zwierzęta mają więcej pożywienia niż wcześniej, ale w takiej sytuacji pasą się tylko w najsmaczniejszych miejscach i wracają do nich raz za razem. Takie zachowanie prowadzi do selektywnego wykorzystania roślinności w Alpach. Tworzą się "wyspy żywieniowe", które są zawsze zgryzane, a inne obszary leżą odłogiem, zarastają i nie mogą być dalej wykorzystywane jako pastwiska.
Bawarski Instytut Państwowy wydał zalecenia dla hodowców dotyczące wypasu bydła
W ramach projektu "Adaptacja wypasu na alpejskich pastwiskach i w Alpach do postępujących zmian klimatu" Bawarski Instytut Państwowy przeprowadził testy i opracował zalecenia – m.in. dostosowanie liczby zwierząt do wzrostu runi oraz wypas kontrolowany z podziałem na kwatery. Przykładowo – dla grupy zwierząt ze względu na intensywniejszy wzrost trawy na wysokości około 1000 m n.p.m. potrzeba od czterech do pięciu kwater, na wysokości do około 1600 m zazwyczaj wystarczają trzy. W ten sposób świeża, wysokiej jakości pasza jest dostępna dla wypasanych zwierząt aż do jesieni. Tak działając można zwiększyć plon paszy na pastwiskach o ponad 50%, bez dodatkowych zabiegów (np. nawożenia).
Artur Puławski
