Odchów jałówek jest kosztowny!
Szacunki z Meklemburgii-Pomorza Przedniego wykazują, że koszty odchowu to średnio około 2,20 euro na zwierzę dziennie. Odchów więc jest tym droższy, im później cieli się jałówka. W zależności od gospodarstwa, różnice w średnim wieku pierwszego wycielenia są znaczne. W przypadku intensywnego odchowu jest to około 22 miesięcy, co znacząco pozwala obniżyć koszty odchowu.
Ale... Jeśli pierwiastki rozpoczynają swoją pierwszą laktację bardzo młodo, może mieć to negatywny wpływ na wydajność mleczną. Im więcej energii potrzebują one na rozwój fizyczny w okresie laktacji, tym mniej energii pozostaje na produkcję mleka. Monitorowanie masy ciała młodych i starych krów oraz ich porównywanie może pomóc hodowcom bydła mlecznego w dobraniu odpowiedniego wieku pierwszego wycielenia w swoim stadzie.
1. Uwaga na rozwój fizyczny jałowek
Aby szczegółowo monitorować rozwój młodych zwierząt niezbędna jest kontrola masy ciała. Masa 400 kg lub wiek 15 miesięcy są zazwyczaj uznawane za wytyczne dla pierwszej inseminacji jałówek rasy hf. Lepiej jednak ustalić wartości docelowe, które odpowiadają potrzebom konkretnego stada. Za punkt wyjściowy służą dorosłe krowy w stadzie. Dorosła krowa to zdrowa krowa w 4. laktacji, między jej 80. a 200. dniem. Ma ona reprezentatywną lub docelową wagę dla większości stada. W zależności od stada ciężar krów może być bardzo zróżnicowany, dlatego wytyczne dotyczą konkretnego stada.
Wskazówka: Należy zważyć dziesięć krów razem na przyczepie i obliczyć wartość średnią.
Wagi docelowe (obliczone na podstawie masy ciała starszych krów) wynoszą:
- 55% masy ciała dorosłej krowy przy pierwszej inseminacji,
- 82% masy ciała dorosłej krowy po pierwszym wycieleniu.
Na przykład, jeśli dorosłe krowy w stadzie ważą średnio 700 kg, jałówki z tego stada inseminujemy po raz pierwszy, gdy osiągną ok. 385 kg. Ale jeśli średnia masa dorosłych krów wynosi ok. 750 kg, jałówki powinny być inseminowane po osiągnięciu 413 kg. Im wcześniej młode bydło osiągnie docelową masę ciała, tym krótszy i odpowiednio tańszy będzie okres odchowu. Jeśli jałówki zacielą się przed osiągnięciem docelowej masy ciała, będą musiały później to nadrobić, co przełoży się na spadek wydajności mlecznej.
2. Porównanie wydajności szczytowej
Czy dużo energii pierwiastka przeznacza na własny rozwój, widać nie tylko w masie ciała, ale i w szczytowej wydajności (wykres 1). Oczekiwana szczytowa wydajność pierwiastki również jest odzwierciedleniem masy dorosłych krów w stadzie. Przybliżoną wartością docelową jest 80%, co oznacza, że pierwiastki powinny osiągnąć około 80% produkcji mleka swoich starszych współtowarzyszek w oborze. Poziom wydajności stada nie odgrywa większej roli.
Przykład obliczeń
Krowy w stadzie (3. + 4. laktacja) ważą średnio 700 kg i dają 45 kg mleka w szczycie laktacji; pierwiastki ważą 500 kg i dają 31 kg mleka w szczytowym momencie.
Masa ciała: 500 kg/700 kg x 100 = 71%.
Wydajność mleczna: 31 kg/45 kg x 100 = 69%.
Pierwiastki, aby osiągnąć wydajność na poziomie 80%, musiałyby ważyć około 560 kg i dawać 36 kg mleka. Tu mieszczą się rezerwy, które przeznaczają na swój rozwój.
Strata pieniędzy na mleko:
Jeden kilogram mleka mniej w szczycie laktacji oznacza około 200 kg mleka mniej w ciągu 305 dni laktacji. W tym przykładzie brakuje 5 kg (31 vs 36) w szczycie laktacji, co oznacza prawie 1000 kg mniej (5 x 200 kg). Przy cenie mleka 40 centów/kg ECM i kosztach paszy w wysokości 20 centów/kg s.m. (1 kg s.m. = 2,2 kg ECM, tj. 9 centów kosztów paszy/kg ECM) powoduje to stratę w cenie mleka: 40 centów minus 9 centów = 31 centów/kg ECM lub 310 euro na zwierzę/laktację.
3. Znalezienie właściwego wieku pierwszego wycielenia
Wniosek: Wiek pierwszego wycielenia może przekładać się zarówno na koszty odchowu, jak i na ceny mleka, więc powinien być indywidualnie dostosowany do danego stada.
Jeśli podczas odchowu uwzględnimy wagi docelowe, jałówka będzie wystarczająco rozwinięta, aby osiągnąć swoją masę ciała. W przeciwnym razie rozwój fizyczny odbije się na kosztach mleka. Uwaga: dla innych ras mlecznych docelowe wagi i ich stosunek znacznie mogą się różnić. Niemniej jednak również w tym przypadku wskazane jest kontrolowanie rozwoju. Ważne jest, aby znaleźć właściwy sposób dla własnego gospodarstwa, aby kontrolować dane. Aby to osiągnąć, hodowcy krów mlecznych powinni:
- notować przyrosty masy ciała (przynajmniej w okresie odchowu),
- znać wagi docelowe (dorosłe krowy),
- porównywać krzywe laktacji (raport kontroli),
- regularnie analizować zależność między masą ciała, a wydajnością jałówek i starszych krów.
