Co predysponuje krowy do chorób metabolicznych?
Jednym z kryteriów przydziału krowy zasuszonej do grupy ryzyka zaburzeń metabolicznych jest jej wiek. Sztuki w czwartej i dalszych laktacjach mają większą podatność na choroby metaboliczne. Kolejnym, jest wysoka produkcja mleka.
Jeśli mamy w stadzie wybitnie wysokowydajne sztuki – dające powyżej 12 000 kg mleka, to popełnienie nawet niewielkiego błędu żywieniowego stwarza ryzyko pojawienia się chorób. Ponadto nadmierne otłuszczenie zwiększa ryzyko utraty apetytu oraz trudnego porodu i jest głównym czynnikiem ryzyka zaburzeń zdrowia. Gdy w stadzie jest więcej niż 10% krów z BCS powyżej 4,0 oznacza to, że stado jest zagrożone.
Które krowy są w grupie ryzyka? Mogą na to wskazywać badania krwi i pobranie paszy
Niezwykle ważnym wskaźnikiem jest także zawartość wolnych kwasów tłuszczowych (NEFA) w surowicy krwi, który uważa się za złoty wskaźnik prawidłowości żywienia w okresie przejściowym przed porodem. Jeżeli na podstawie analizy krwi (pobranej na czczo) zawartość wolnych kwasów tłuszczowych we krwi wynosi powyżej 0,4 mEq/l w okresie od 14. do 3. dnia przed porodem, to wskazuje to na nadmierne uwalnianie rezerw tłuszczowych i możliwość zwyrodnienia tłuszczowego wątroby. Słaby apetyt krów w ostatnich 14–21 dniach ciąży, czy jego duże wahania pomiędzy kolejnymi dniami, wynoszące powyżej 2 kg suchej masy na dzień (które ocenić możemy na podstawie wypełnienia żwacza) są sygnałem, że krowa będzie miała problem z pobraniem paszy także po porodzie.
Za długa laktacja i długi okres zasuszenia również zwiastują problemy zdrowotne u krowy
U krowy, u której udokumentowano jakieś schorzenie metaboliczne w poprzedniej laktacji, istnieje duże prawdopodobieństwo podobnych schorzeń w kolejnej. Jeśli krowa miała za długą laktację – trwającą ponad 400 dni – to najczęściej jest to efekt kłopotów z zacieleniem, a ich następstwem jest nadmierna kondycja ciała. W przypadku, potwierdzonej USG ciąży bliźniaczej istnieje ryzyko trudnego porodu i komplikacji poporodowych, które prowadzić mogą do utraty apetytu i oczywiście problemów metabolicznych.
Możliwość otłuszczenia i problemów z tym związanych istnieje także w przypadku za długiego – wynoszącego powyżej 80 dni – okresu zasuszenia. Również u krów, które przynajmniej w jednym miesiącu poprzedniej laktacji miały wysoką (powyżej 1 miliona) liczbę komórek somatycznych w mleku, istnieje duże prawdopodobieństwo powtórzenia się problemu.
Beata Dąbrowska
