Wojsko może zarekwirować rolnikowi ciągniki, przyczepy i grunty orne
Zgodnie z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej świadczenia na rzecz obrony Państwa to obowiązek każdego obywatela, także rolnika. A to oznacza, że wojsko może zarekwirować ciągniki i przyczepy, a nawet grunty orne w celu realizacji zadań obronnych.
Czy świadczenia rzeczowe dotyczą każdego, także rolnika?
Jak wynika z obowiązujących przepisów prawa, świadczenia rzeczowe polegają na oddaniu w używanie przez urzędy, instytucje państwowe, przedsiębiorców i inne jednostki organizacyjne, jak również przez osoby fizyczne posiadanych nieruchomości (np. budynków, parkingów, pomieszczeń magazynowych, hal) i rzeczy ruchomych (pojazdów samochodowych, przyczep, naczep, wszelkiego rodzaju maszyn) na cele przygotowania obrony Państwa. Dotyczy to także rolników.
Kiedy wojsko może zabrać ciągnik rolnikowi?
Jak tłumaczy MON, przejęcie ciągników i przyczep przez wojsko możliwe jest w czasie mobilizacji i wojny. Ale rolnik, posiadający ciągnik może być również wezwany w czasie pokoju w celu sprawdzenia gotowości mobilizacyjnej w ramach ćwiczeń wojskowych oraz w celu zwalczania klęsk żywiołowych. W praktyce dostarczone do jednostki wojskowej pojazdy nie są odbierane posiadaczom, a jedynie odnotowuje się ich przybycie i zwalnia niezwłocznie po wypełnieniu dokumentów.
Wojsko może się upomnieć także o grunty orne
Wojsko może przejąć od rolnika nie tylko ciągnik. W obszarze zainteresowania Sił Zbrojnych są wszystkie rodzaje środków transportowych, jak również maszyn – począwszy od motocykli, poprzez samochody terenowe, ciężarowe, przyczepy (naczepy) kończąc na żurawiach.
- Interesują nas także wszelkiego rodzaju nieruchomości (np. budynki, hale magazynowe, parkingi, hale warsztatowe) – tłumaczy MON. W grę wchodzą też grunty orne.
Na jaki czas wojsko może przejąć ciągnik?
Świadczenia rzeczowe mogą być pobrane i używane:
- w czasie pokoju:
- do 48 godzin - w celu sprawdzenia gotowości mobilizacyjnej Sił Zbrojnych
- do 7 dni - w związku z ćwiczeniami wojskowymi lub ćwiczeniami w jednostkach przewidzianych do militaryzacji
- do 24 godzin – w związku z ćwiczeniami w obronie cywilnej lub ćwiczeniami praktycznymi w zakresie powszechnej samoobrony
- w razie ogłoszenia mobilizacji lub w czasie wojny - do ustania potrzeby używania.
W jaki sposób wojsko może przejąć ciągnik?
Jak wyjaśnia MON, odbywa się to w ten sposób, że zgodnie z zapotrzebowaniem złożonym przez dowódcę jednostki wojskowej, wojskowy komendant uzupełnień występuje z wnioskiem do organu samorządu terytorialnego o przeznaczenie danego rodzaju środka transportowego na rzecz Sił Zbrojnych.
Następnie wójt, burmistrz (prezydent miasta) wszczyna postępowanie administracyjne na podstawie otrzymanego wniosku. W tym momencie wysyłane jest do posiadacza zawiadomienie o wszczęciu postępowania administracyjnego. Następnie wydana zostaje decyzja administracyjna w sprawie przeznaczenia danej rzeczy ruchomej bądź nieruchomości na rzecz konkretnej jednostki wojskowej. Od takiej decyzji przysługuje odwołanie wniesione w ciągu 14 dni.
Czy rolnik dostanie odszkodowanie za przejęcie ciągnika lub przyczepy przez wojsko?
Nie jest tak, że wojsko sobie bierze, a potem oddaje. Zgodnie z przepisami za używanie przedmiotu świadczeń należy się ryczałt za każdą rozpoczętą dobę. Wykaz wysokości stawek ryczałtu określi rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie świadczeń rzeczowych na rzecz obrony w czasie pokoju, którego przyjęcie jest planowane na I kwartał tego roku.
Ale w tamtym roku za oddanie pojazdu ciężarowego o ładowności powyżej 8 ton przysługiwał ryczałt dobowy w wysokości 497,66 zł, za maszyny do robót ziemnych 307,18 zł/t, za pojazdy pozostałe 617,79 zł, za przyczepę 78,94 zł, a za grunty orne 5,33 zł/ha. Posiadaczowi, który udostępnił przedmiot świadczeń przysługuje również odszkodowanie w razie jakiegokolwiek uszkodzenia, zniszczenia, utraty lub szkody wynikłe z nieprawidłowego używania zgodnie z właściwościami lub przeznaczeniem.
Czy rolnik musi informować o sprzedaży ciągnika?
Tak. Posiadacze, wobec których wydano decyzję administracyjną o przeznaczeniu przedmiotu świadczeń, są zobowiązani w ciągu 3 dni poinformować wójta, burmistrza (prezydenta miasta) o zbyciu, zmianie tytułu własności oraz zmianie przeznaczenia przedmiotu świadczeń.
Kamila Szałaj
