Część producentów deklarowała, że chce zmniejszyć areał zasiewów/nasadzeń ze względu na niską rentowność produkcji. Niektórzy wyliczyli, że bardziej opłacalne byłoby zasiać zboże i rzepak niż warzywa. Nie wszystkie plony są jednak sprzedane, więc na ostateczne kalkulacje przyjdzie czas, bo ceny mogą się zmienić, tak samo jak stawki środków do produkcji. I są takie nadzieje, przynajmniej w odniesieniu do nawozów.
Kraje członkowskie UE wprowadzają regulacje, mające na celu obniżenie cen nawozów mineralnych. Polegać to będzie na dopłatach do zakładów produkujących takie nawozy, przy jednoczesnych gwarancjach dostaw gazu, które zapewnią ciągłość produkcji.
Dodatkowo Krajowa Grupa Spożywcza będzie podmiotem, za którego pośrednictwem będzie można zakupić nawozy m.in. w cukrowniach. Takie działanie ma wpłynąć na niższe marże podmiotów prywatnych i tym samym na korzystniejsze ceny zakupu dla rolników. Wydaje się więc, że przynajmniej sytuacja z nawozami ustabilizuje się, co z pewnością pozytywnie wpłynie na rynek.
Cebula - jakie ceny cebuli na rynkach hurtowych? Ile za obraną?
Na rynku cebuli stawki są nieco lepsze, niż spodziewano się jesienią.
- Za krajową cebulę producenci otrzymują od 1,30 do 1,60 zł/kg w przypadku warzyw sprzedawanych bez sortowania.
- Za cebulę obciętą, skalibrowaną można otrzymać od 1,50 do nawet 2,20 zł/kg, w zależności od kupującego.
- Na rynkach hurtowych sprzedający najczęściej otrzymują 2,00–2,50 zł/kg.
- Importowana z Holandii cebula, będąca odpadem z tamtejszych sortowni, sprowadzana jest do Polski za 0,70–0,80 zł/kg.
- Stawki oferowane za cebulę obraną wynoszą 2,40–2,50 zł/kg (loco zakład) w chłodniach i nieco mniej w punktach skupu.
Kapusta - ile kosztuje kapusta na świeży rynek?
- Ceny kapusty białej przeznaczanej na rynek warzyw świeżych w handlowym kalibrze wynosiły najczęściej 0,90–1,20 zł/kg. Wyższe stawki można było otrzymać jedynie dostarczając ją do wybranych sieci handlowych. Taniej również można było sprzedać, ale raczej nie było chętnych, przynajmniej za towar wysokiej jakości.
- Kapusta kierowana do przetwórstwa wyceniana była na 0,65–0,80 zł/kg w zależności od regionu.
- Za kapustę czerwoną przeznaczaną na rynek warzyw świeżych oferowano w zależności od jakości i regionu od 1 do 1,50 zł/kg.
- Nieco więcej można było otrzymać na rynkach hurtowych.
- Jeszcze większe były rozbieżności w cenach kapusty pekińskiej, za którą oferowano od 1,50 do 2,50 zł/kg. Najczęstsze stawki sprzedaży mieściły się jednak w przedziale 1,60–1,80 zł/kg.
Kalafior i brokuł ceny na przetwórstwo
W przetwórstwie w listopadzie skupowane były jeszcze kalafiory i brokuły.
- Jesienne stawki za brokuły różyczkowe wynosiły 3,20–3,40 zł/kg z dowozem do chłodni.
- Lokalnie zdarzały się też wyższe stawki, co wynikało z małej podaży tych warzyw o dobrej jakości.
- Kalafiory były tańsze, gdyż rolnicy otrzymywali za nie najczęściej 1,60–1,80 zł/kg.
Ceny marchwii do mrożenia
- Marchew do mrożenia skupowana była po 0,38–0,44 zł/kg w odniesieniu do warzyw krojonych w kostkę oraz po 0,50–0,53 zł/kg w plastry.
- Odpady z sortowania i mycia w zależności od jakości sprzedawane były od 0,10 do 0,35 zł/kg.
- Marchew niesortowana z pola, w zależności od jakości wyceniana była na 0,40–0,60 zł/kg.
- Warzywa szczotkowane, skalibrowane, w zależności od wymagań oraz odbiorcy wyceniane były najczęściej od 0,80 do 1,20 zł/kg.
- Zdarzały się też transakcje powyżej wspomnianej stawki, ale były rzadkie.
Pietruszka, seler
- Pietruszka przeznaczana na rynek warzyw świeżych sprzedawana była po 2,50–3,50 zł/kg, a selery najczęściej po 2,50–3,00 zł/kg.
- Pory do przetwórstwa sprzedawano po 1,40–1,50 zł/kg, a na rynek warzyw świeżych 3,00–3,50 zł/kg.
- W listopadzie skupowano jeszcze szpinak, za który chłodnie płaciły 0,70–0,80 zł/kg.
- W tej samej cenie kupowano dynię drążoną.
Pomidory do przetwórstwa
Przetwórcy umieją liczyć i śledzą koszty produkcji swoich dostawców, czyli rolników. To dlatego w przypadku wielu gatunków, mimo ustalonych wcześniej cen skupu, w ciągu sezonu odnotowano korekty w górę. Obserwując wzrost kosztów produkcji, wielu odbiorców decydowało się podwyższyć ceny skupu, aby rolnicy nie stracili na produkcji, gdyż wtedy mogliby zrezygnować ze współpracy. Tak też było, jak informowali dostawcy, na rynku pomidorów do przetwórstwa, choć ten rynek jest szczególny, ze względu na wyjątkowo korzystną sytuację międzynarodową na rynku koncentratu pomidorowego. Wydaje się, że produkcja pomidorów w Polsce będzie rosła. Zmienia się klimat i niektóre dotychczasowe rejony produkcji na świecie wypadają z rynku. Jesteśmy tu na wygranej pozycji, gdyż temperatura rośnie, a wody jeszcze nie brakuje. No może brakuje, ale nie mamy jeszcze tragicznej sytuacji.
Pomidory spod osłon
Na początku listopada na rynku pomidorów spod osłon nastąpił spadek cen, gdyż wielu producentów przeznaczało na sprzedaż ostatnie tegoroczne plony. Stawki obniżyły się chwilowo nawet do 3,50 zł/kg. Ostatnie pomidory zostały zebrane przez chcących szybko zakończyć produkcję i na rynku powstała krótka podażowa górka.
Z początkiem listopada znaczna część producentów kończyła produkcję w nastroju dużej niepewności. Pisaliśmy wielokrotnie o niepewnej sytuacji na rynku warzyw spod osłon, których produkcja jest niezwykle energochłonna i kosztochłonna. Część producentów zastanawia się nad strategią produkcji w przyszły sezonie. Dla niektórych najbardziej sensownym zachowaniem jest zaprzestanie produkcji. Nad taką strategią zastanawiali się jesienią również producenci dysponujący obiektami mogącymi pracować całorocznie. Zgodnie z zapowiedziami decydentów, cena energii dla producentów szklarniowych ma być niższa, podobnie mają być zagwarantowane dostawy węgla, a więc większość analityków spodziewa się jednak, że przeważająca część obiektów całorocznych podejmie produkcję z nadzieją na dobre, tj. wysokie zimowe ceny pomidorów. Spodziewanie to jedno, a rzeczywistość to drugie. Zobaczymy, jak będzie zimą. Z pewnością można się jednak spodziewać mniejszej podaży krajowych warzyw spod osłon, bo nie wszyscy podejmą ryzyko.
dr Paweł Kraciński
