Brak opłacalności produkcji sprawia, że powierzchnia uprawy ziemniaków w kraju systematycznie spada. Sytuacji nie poprawia podejście Komisji Europejskiej do środków ochrony roślin. Producenci ziemniaków z całej Europy skarżą się na problemy z dostępnością skutecznych preparatów chroniących uprawy.
20 października odbyło się posiedzenie grupy roboczej „Ziemniaki” Copa-Cogeca, na którym Polskę reprezentował Wiesław Grudzień ekspert Federacji Branżowych Związków Producentów Rolnych. Podczas posiedzenia polski ekspert został wybrany na wiceprzewodniczącego grupy.
Mniejsze gospodarstwa wypadają z produkcji ziemniaków
Jednym z głównych tematów obrad grupy roboczej było omówienie sytuacji rynkowej w Europie.
— Większość delegacji z Unii Europejskiej zwracała uwagę na niskie plony ziemniaków w Europie w związku z wystąpieniem suszy. Choć niektóre kraje takie jak Niemcy czy Holandia powiększyły powierzchnie upraw, jak i wysokość w produkcji — powiedział Wiesław Grudzień, wiceprzewodniczącego grupy roboczej „Ziemniaki” Copa-Cogeca.
Jak na tym tle wypada Polska? Niestety ostatnie dane nie są optymistyczne, gdyż pokazują zarówno spadek powierzchni uprawy ziemniaków w kraju, jak i produkcji. W ostatnich latach powierzchnia upraw wyniosła ok. 300 tys. ha., a produkcja wahała się między 7-8 mln t. Tymczasem teraz ziemniaki uprawia się już tylko na 200 tys. ha., a zbiory wynoszą ok. 6 mln t.
— Mniejsze gospodarstwa wypadają z produkcji ziemniaka, a zostają duże specjalistyczne gospodarstwa, bo te się utrzymują na rynku. Kiedyś o rynku ziemniaków decydowały małe 1-2 hektarowe gospodarstwa to teraz ta grupa się najbardziej kurczy — tłumaczy W. Grudzień.
Średni plon ziemniaka w Polsce w tym roku wynosić będzie 27,1 t z ha w porównaniu z 30 t/ha w roku ubiegłym. Susza spowoduje stratę 2,9 ton na każdym obsadzonym hektarze. Jednak w stosunku do średniej z ostatnich pięciu lat plon będzie tylko o 1% niższy.
Część rolników w tym roku nawet zrezygnowała z uprawy
W tym roku szczególnie źle wygląda w kraju sytuacja na rynku ziemniaków skrobiowych.
— Z powodu niskich cen zmniejszyła się powierzchnia ziemniaka skrobiowego. Część rolników w tym roku nawet zrezygnowała z uprawy. W efekcie sadzeniaki skrobiowe nie zostały sprzedane na wiosnę, kiedy były szykowane pod nasadzenia. Z moich informacji wynika, że teraz przemysł skrobiowy jest w stanie skupić tylko 70% swojego zapotrzebowania — kontynuuje Wiesław Grudzień.
Obecnie nie mamy czym chemicznie zwalczyć drutowca
Podczas posiedzenia grupy roboczej „Ziemniaki” Copa-Cogeca delegacje z całej Europy dyskutowały także o kwestii dostępności środków ochrony roślin. Unijna polityka ograniczania substancji czynnych spowodowała, że rolnicy mają coraz większy problem w walce np. larwami drutowca.
— Obecnie nie mamy czym chemicznie zwalczyć drutowca, a inne formy ochrony takie jak zabiegi agrotechniczne czy zmianowanie są trudne i mniej efektywne. Wcześniej używało się głównie środków typu Dursban, ale został on wycofany — mówi W. Grudzień.
Hodowcy ziemniaków zwracają jednak uwagę, że efekty takiej polityki są zupełnie odwrotne od zamierzonego. Wycofywanie substancji czynnych prowadzi bowiem do jeszcze bardziej intensywnego stosowania innych dozwolonych preparatów, aby skutecznie zwalczyć szkodniki. Zdaniem rolników podobna sytuacja może być w przypadku glifosatu, jeżeli UE nie zgodzi się na przedłużenie jego stosowania.
— W ramach Copa-Cogeca będziemy występować do Komisji Europejskiej, aby mniej restrykcyjnie traktowała rolnictwo. Obecna polityka grozi bowiem ograniczeniem produkcji. Ochrona środowiska jest ważna, ale Bruksela musi pamiętać, że zadaniem rolników jest zapewnienie bezpieczeństwa żywnościowego, które teraz jest zagrożone. Niestety jak na razie Komisja Europejska jest głucha na nasze apele — podsumował Wiesław Grudzień.
Rynek ziemniaków młodych
W połowie sierpnia tego roku zaczął się powoli zamykać rynek młodych ziemniaków. Ceny natomiast wynosiły np. za odmianę Irga około 15 złotych za worek 15 kg, pozostałe odmiany były jeszcze tańsze.
Tegoroczna susza spowodowała spore straty w plonach. Najbardziej ucierpiały woj. wielkopolskie, lubuskie i północna część Polski centralnej.
Najniższe plony od lat w Europie
- W tym roku w Niemczech średni plon szacowany jest na 40 t/ha, przy plonach z 2021 r. wynoszących 43,9 t/ha. Niemcy zbiorą plony o 8,6% niższe.
- Francja, drugi co do wielkości eksporter ziemniaków do Polski, spodziewa się plonów w wysokości 40 t/ha. Mniej o 3,6%.
- W Belgii zbiory będą niższe aż o 7,1% osiągając plon w wysokości 39,6 t/ha.
- Holandia zdaniem ekspertów w tym roku odnotuje wzrost. Przy plonach 42,7 t/ha w tym roku holenderscy rolnicy zyskają 2,2% (0,9 t/ha) do średniej 5-letniej.
Jak kształtują się na rynkach hurtowych w Polsce?
Notowania cenowe pochodzą z oficjalnych stron rynków hurtowych w Polsce z dnia 25.10.2022 r.
Warszawski Rolno-Spożywczy Rynek Hurtowy – Bronisze
- ziemniaki – 0,80 -1,20 zł/kg;
- ziemniaki Irga – 0,80 – 1,33 zł/kg.
Łódzki Rynek Hurtowy Zjazdowa S.A. – Łódź
- ziemniaki – 1,50 – 1,33 zł/kg.
Rolno-Spożywczy Rynek Hurtowy – Radom
- ziemniaki – 2,20 – 2,40 zł/kg.
Targowisko Hurtowe Mewat – Bydgoszcz
- ziemniaki młode – 0,66 – 0,80 zł/kg.
Rolno-Spożywczy Rynek Hurtowy Giełda Kaliska Sp. z o.o. – Kalisz
- ziemniak – 1,50 – 1,33 zł/kg.
Rybitwy Kompleks Handlowy – Kraków
- ziemniaki – 1,10 – 1,20 zł/kg
Podlaskie Centrum Rolno-Towarowe S.A.
- ziemniaki – 1,40 – 1,80 zł/kg
Targpiast Rolno-spożywczy rynek hurtowy we Wrocławiu
- 1,00 -1,50 zł/kg
opr. Bernat Patrycja/ WK na podst. stat.gov.pl/ komisja europejska/nawozy.eu/topagrar/pwr.agro/fresh.market/ nowotowania cenowe z oficjalnych stron/Copa-Cogeca/ ceny.pwr.agro
Fot. envato.elements
