W branży na linii rolnicy – firmy nasienne zawrzało przed około dwoma miesiącami. Zaczęło się od wpisów na forach rolniczych na temat dużo niższych cen materiału siewnego tych samych odmian za naszą wschodnią granicą. W dobie szerokiego dostępu do informacji rolnicy sprawdzili i zauważyli, że w Ukrainie nasiona kukurydzy można kupić zaledwie za połowę ich ceny w Polsce.
Temat w Internecie puchł i rozpalał uczestników dyskusji. W międzyczasie sprawdziliśmy, czy możliwe jest swobodne kupienie nasion kwalifikowanych w Ukrainie i przewiezienie ich przez granicę. Okazuje się, że choć jest to możliwe, nie jest to łatwe oraz trzeba ponieść koszty nie tylko transportu, ale też administracyjne. Sprawa jest łatwiejsza dla podmiotów zarejestrowanych jako przedsiębiorcy obracający materiałem siewnym. Odpowiedzi z PIORiN publikowaliśmy tutaj.
Uwaga na podrobiony materiał siewny!
Polska Izba Nasienna w obronie interesów swoich członków przestrzega jednak przed zakupem nasion niepewnego pochodzenia i wydała dzisiaj komunikat, którego treść publikujemy pod artykułem.
Rzeczywiście trzeba zachować ostrożność, jak zawsze, gdy na rynku pojawiają się atrakcyjniejsze oferty. Trudno jednak powiedzieć, czy wszystkie tańsze nasiona pochodzą z nielegalnej produkcji. Jednak jeśli kupuje się kwalifikowany materiał siewny od zarejestrowanego, a najlepiej zaufanego dostawcy, powinniśmy mu zaufać, że wszystko jest w porządku. Podobnie z zakupem w dobrej wierze materiału siewnego pod kątem GMO. Jeśli źródło jest legalne, to nie może on zawierać GMO, tylko dlatego że jest tańszy.
A co z zaprawami nasiennymi?
Nieco inaczej wygląda sprawa z zaprawami nasiennymi. Czynność zaprawiania, zatem stosowania środka ochrony roślin, wykonuje firma zaprawiająca (najczęściej nasienna lub jej podwykonawca). Na tej firmie spoczywa obowiązek stosowania środków zarejestrowanych w Polsce, doboru ich do gatunku, dawkowania czy warunków technicznych zaprawiania. Zatem rolnik, kupując nasiona z legalnego źródła, może ufać, że są one zaprawione w legalny sposób. Nie on ponosi odpowiedzialność za zastosowaną zaprawę, choćby z tego względu, że nigdy nie miał możliwości widzieć opakowania i etykiety stosowanej zaprawy i nie był przy tej czynności. Zatem logiczne wydaje się, że PIORiN nie powinien pociągnąć do odpowiedzialności rolnika, który wysiał kukurydzę kupioną u legalnego przedsiębiorcy, miał na to dokumenty, nawet jeśli po czasie stwierdzono w niej np. neonikotynoidy czy tiuram. Wtedy odpowiedzialność spada na dostawcę nasion, gdyż to on jest stosującym środek.
Natomiast jeszcze inna jest sytuacja, jeśli rzeczywiście nasiona byłyby podrobione, a rolnik nie miałby na ich zakup kwitów o ich legalności. Przykładowo, kupił je gdzieś na targowisku, czy od domokrążcy. W Polsce nasiona kwalifikowane sprzedawać mogą tylko zarejestrowani w PIORiN przedsiębiorcy. Wówczas rzeczywiście to ten, kto zasiał nielegalne rośliny, kupione pokątnie, odpowiada za to oraz za ewentualne GMO czy substancje czynne niedopuszczone w tej uprawie.
Komunikat PIN
"W związku z pojawiającymi się bardzo atrakcyjnymi ofertami sprzedaży materiału siewnego roślin rolniczych, a w szczególności nasion kukurydzy, zwracamy się do wszystkich zainteresowanych z prośbą o uwagę i ostrożność.
Atrakcyjne cenowo oferty materiału siewnego pochodzącego najczęściej z państw nienależących do Unii Europejskiej, pojawiające się w przestrzeni internetowych platform zakupowych mogą dotyczyć nasion pochodzących z nielegalnej produkcji. Wyspecjalizowane grupy produkują podrobiony materiał siewny pakowany w graficznie podobne opakowania z fałszywymi dokumentami (etykietami) i następnie wprowadzają je do obrotu.
Podrobiony materiał siewny produkowany jest z materiałów, które nie spełniają wymagań jakościowych. Najczęściej do worków trafiają nasiona innych odmian, a w przypadku odmian mieszańcowych często jest to pokolenie F2. Użycie takiego materiału może znacząco obniżyć plony. Wysiew nasion odmian mieszańcowych pokolenia F2 lub dalszego jest prawnie zabroniony. Nielegalny materiał siewny może być również zanieczyszczony nasionami odmian GMO, których uprawa w Polsce jest zakazana. Odpowiednie służby badają systematycznie uprawy pod kątem ich występowania na polach uprawnych. W przypadku wykrycia uprawy roślin GMO rolnikowi grozi kara oraz konieczność utylizacji roślin.
Do produkcji podrobionego materiału siewnego mogą być wykorzystywane zaprawy nasienne zawierające substancje czynne zabronione na terenie UE, podróbki środków ochrony roślin lub wyłącznie barwnik. Takie środki nie gwarantują odpowiedniej ochrony i mogą być niebezpieczne dla zdrowia i środowiska, a wysianie nasion z niedozwoloną substancją może skutkować odpowiedzialnością karną.
Dlatego apelujemy do wszystkich o rozwagę i ostrożność w procesie dokonywania zakupu materiału siewnego. Rekomendujemy korzystać ze sprawdzonych i legalnych źródeł, które zapewniają możliwość reklamacji w przypadku zastrzeżeń. Jednocześnie należy zwrócić uwagę na właściwe oznakowanie materiału siewnego urzędową etykietą gwarantującą, że został poddany ocenie urzędowej lub ocenie pod urzędowym nadzorem oraz spełnia wymagania jakościowe dla danej kategorii i stopnia kwalifikacji.
Polska Izba Nasienna jest jedyną izbą gospodarczą w Polsce reprezentującą branżę hodowlano-nasienną, misją izby jest tworzenie najlepszych warunków do rozwoju branży, w celu zapewnienia rolnikom dostaw wysokiej jakości materiału siewnego najlepszych odmian".
Tomasz Czubiński
